Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), psikolojide en yaygın kullanılan ve bilimsel olarak etkinliği en fazla araştırılmış terapi yöntemlerinden biridir. Temel olarak; düşüncelerimiz, duygularımız ve davranışlarımız arasında güçlü bir bağ olduğu prensibine dayanır.
Yaşadığımız zorlukların büyük bir kısmı, zihnimizde otomatikleşmiş bazı olumsuz düşünce kalıplarından kaynaklanır. BDT, bu kalıpları fark etmenizi, sorgulamanızı ve daha gerçekçi, işlevsel düşünceler geliştirebilmenizi sağlar. Böylece yaşamınızda daha sağlıklı duygular ve davranışlar ortaya çıkar.
Bilişsel Davranışçı Terapi Nasıl Çalışır?
Bilişsel Davranışçı Terapi sürecinde danışan ve terapist aktif bir iş birliği içerisindedir. Seanslar, yalnızca geçmişi anlamaya değil, bugünkü sorunları çözmeye ve geleceğe yönelik beceriler geliştirmeye odaklanır.
Terapi sırasında neler yapılır?
Düşünce-duygu-davranış bağlantısı incelenir.
Örneğin; “Başarısız oldum, ben yetersizim” gibi bir düşünce; yoğun kaygıya ve kaçınma davranışlarına yol açabilir. Bu zincir üzerinde birlikte çalışılır.
Otomatik düşünceler belirlenir ve sorgulanır.
“Acaba bu düşünce gerçeği mi yansıtıyor, yoksa zihinsel bir çarpıtma mı?”
Alternatif, daha sağlıklı bakış açıları geliştirilir.
Yetersizlik hissi yerine; “Bu deneyimden öğrenebilirim, gelişebilirim” gibi işlevsel düşünceler oluşturulur.
Davranışsal ödevler ve egzersizler yapılır.
Seans dışında günlük tutma, düşünce kayıt formları doldurma, küçük adımlarla kaçınılan durumlara yaklaşma gibi pratik çalışmalarla değişim desteklenir.
Hangi Alanlarda Etkilidir?
BDT, çok sayıda psikolojik sorunda etkili olduğu kanıtlanmış bir yaklaşımdır:
Kaygı bozuklukları (panik atak, sosyal fobi, yaygın anksiyete vb.)
Depresyon
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
Yeme bozuklukları
Özgüven problemleri ve uyum sorunları
Her danışanın ihtiyaçları farklı olduğu için süreç kişiye özel planlanır.
Seans Süreci
Seans süresi: Genellikle 45–50 dakika.
Sıklığı: Başlangıçta haftada bir, daha sonra ihtiyaca göre seyrekleşebilir.
Süreç: Ortalama 8–20 seans arasında değişebilir; ancak kişinin ihtiyacına göre daha kısa veya uzun olabilir.
Gizlilik: Tüm görüşmeler etik kurallar çerçevesinde gizli tutulur.